Các nhà khoa học tin rằng sói đã tiếp cận các khu định cư của con người cổ đại để kiếm thức ăn thừa. Những cá thể sói có tính cách thân thiện và ít hung dữ hơn dần dần được con người thuần hóa. Qua thời gian, những con sói này đã tiến hóa thành chó thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên và nhân tạo.
Trần Công Bằng
Bác sĩ
Chó được cho là có nguồn gốc từ loài sói xám, và quá trình thuần hóa bắt đầu khoảng 20.000 – 40.000 năm trước. Các nhà khoa học tin rằng sói đã tiếp cận các khu định cư của con người cổ đại để kiếm thức ăn thừa. Những cá thể sói có tính cách thân thiện và ít hung dữ hơn dần dần được con người thuần hóa. Qua thời gian, những con sói này đã tiến hóa thành chó thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên và nhân tạo.
Chó có đa dạng về kích thước và hình dạng. Các giống chó nhỏ như Poodle Toy, Chihuahua, và Phốc Sóc thường nặng từ 2,3 đến 4,5 kg. Các giống chó cỡ trung bình như Pull Terrier và chó săn có trọng lượng từ 4,5 đến 23 kg. Các giống chó lớn như Mastiff, Komondor, và Saint Bernard có thể nặng từ 30 đến 91 kg hoặc hơn. Kích thước có thể thay đổi tùy thuộc vào giống, con đực thường lớn hơn con cái bên cạnh đó chó lai có kích thước rất đa dạng. Để đảm bảo sức khỏe, việc chăm sóc theo kích thước của từng giống là rất quan trọng.
Chó có quá trình trao đổi chất cao hơn con người. Chúng thở nhanh hơn, bơm máu nhanh hơn, và trưởng thành nhanh hơn, với nhiệt độ cơ thể bình thường cao hơn. Chó con thậm chí còn có năng lượng dồi dào hơn cả trẻ em. Tuy nhiên, tuổi thọ của chó thường ngắn hơn so với con người, với một năm của chó tương đương khoảng 10-12 năm của con người trong 2 năm đầu đời, và khoảng 4 năm của con người cho mỗi năm của chó sau đó. Tuổi thọ thực tế phụ thuộc vào sức khỏe và kích thước, các giống chó nhỏ thường sống lâu hơn các giống chó lớn.
Nhiệt độ cơ thể bình thường của chó dao động từ 38.3°C đến 39.2°C. Do có bộ lông dày, chó giữ nhiệt tốt hơn nhưng lại gặp khó khăn trong việc làm mát cơ thể. Không thể đổ mồ hôi như con người, chó phải thở hổn hển để giảm nhiệt độ. Để bảo vệ chó khỏi nguy cơ sốc nhiệt, cần đảm bảo chúng luôn có điều kiện mát mẻ như điều hòa không khí, bóng râm và nước sạch. Tránh để chó trong những môi trường nóng bức, đặc biệt là trong ô tô đỗ dưới trời nắng
Chó có 5 giác quan cơ bản nhưng với mức độ phát triển khác nhau so với con người:
Thị giác: Chó nhìn thấy chuyển động và ánh sáng tốt hơn, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu. Tuy nhiên, chúng không phân biệt màu sắc tốt như con người.
Thính giác: Chó nghe tốt hơn khoảng 4 lần so với con người và có thể phát hiện âm thanh ở tần số cao hơn. Tuy nhiên, chúng dễ mắc các vấn đề về tai hơn.
Khứu giác: Chó có khứu giác cực kỳ nhạy bén, nhạy hơn khoảng một triệu lần so với con người, giúp chúng phát hiện mùi cực thấp và phân biệt các mùi khác nhau.
Vị giác: Chó có khoảng một phần sáu số lượng nụ vị giác so với con người và chủ yếu thu thập thông tin về thức ăn qua khứu giác.
Chó có cấu trúc cơ, gân và dây chằng linh hoạt giúp chúng di chuyển dễ dàng. Bàn chân chó được bảo vệ bởi các đệm dày và đàn hồi, giúp chúng bám chắc trên mọi bề mặt. Móng chân chó giúp tạo lực kéo khi chạy và đào bới, vì vậy, cần chăm sóc và cắt tỉa móng thường xuyên để tránh tổn thương. Khi móng quá dài, nguy cơ vướng, gãy trong lúc vận động tăng cao, có khả năng gây chảy máu và đau đớn cho thú cưng.Việc cắt tỉa móng thường xuyên là cần thiết để tránh các tai nạn không mong muốn. Nếu móng bị gãy, hãy đưa chó đến cơ sở thú y để được kiểm tra. Các bác sĩ sẽ hỗ trợ cắt bỏ phần móng bị tổn thương, điều trị vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm đau cho chó.
Chó có nang lông phức hợp, với một sợi lông trung tâm (lớp bảo vệ) được bao quanh bởi 3 đến 15 sợi lông thứ cấp mọc ra từ cùng một lỗ chân lông. Tuyến bã nhờn trong da bôi trơn lông, giúp lông bóng và chống thấm nước. Sự phát triển của lông được kiểm soát bởi một số yếu tố, bao gồm dinh dưỡng, hormone và thời điểm trong năm. Nhìn chung, chó rụng lông với tốc độ chậm và đều quanh năm, với thời kỳ rụng lông tăng vào mùa xuân và mùa thu. Lông rụng thay thế lông dần dần, không có các mảng hói (có thể là dấu hiệu của bệnh tật và cần được kiểm tra).
Các cơ nhỏ bám vào lớp lông bảo vệ cho phép chó dựng lông, giúp tăng khả năng giữ không khí. Chó cũng dựng lông lên như một cử chỉ đe dọa khi gặp nguy hiểm.
Giống như tổ tiên là chó sói của chúng, chó là loài ăn thịt với hàm răng được thiết kế để xé và xé thịt. Chúng có 28 răng sữa (răng sữa) được thay thế bằng 42 răng vĩnh viễn (răng trưởng thành) khi được 2 đến 7 tháng tuổi. Các loại răng khác nhau có chức năng chuyên biệt, tùy thuộc vào vị trí của chúng trong miệng. Răng cửa, bao gồm 12 răng cửa và 4 răng nanh lớn (răng mắt), được thiết kế để nắm và xé. Răng tiền hàm và răng hàm ở phía sau nghiền thức ăn thành những mảnh nhỏ hơn để có thể nuốt được.
Miệng cũng chứa các tuyến nước bọt, tiết ra nước bọt để bôi trơn thức ăn và bắt đầu quá trình tiêu hóa. Lưỡi giúp dẫn thức ăn đến phía sau cổ họng và rất quan trọng để liếm các miếng thức ăn nhỏ và uống nước. Chó cũng liếm như một dấu hiệu của tình cảm hoặc sự phục tùng, hoặc cả hai.
Hệ tiêu hóa của chó bao gồm dạ dày, ruột non và ruột già, có vai trò tiêu hóa thức ăn và loại bỏ chất thải. Hệ tiết niệu chịu trách nhiệm loại bỏ chất thải nitơ và kiểm soát mức chất lỏng trong cơ thể. Các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa và tiết niệu thường thể hiện qua việc chó rặn khi đi tiểu hoặc đại tiện. Chủ nuôi có thể khó nhận biết nguyên nhân gây ra vấn đề từ quan sát ban đầu, do đó cần theo dõi kỹ lưỡng quá trình đại tiện của chó, đặc biệt là tính chất và màu sắc của nước tiểu và phân. Bác sĩ thú y có thể yêu cầu lấy mẫu nước tiểu hoặc phân để kiểm tra.
Tiêu chảy thường xuất hiện với phân mềm hoặc lỏng, có thể kèm theo sự thay đổi màu sắc, như vàng, xám hoặc đen. Nếu phát hiện máu trong phân, chó cần được đưa đi khám ngay lập tức. Những dấu hiệu như cố gắng đi đại tiện nhiều lần mà không thành công có thể là biểu hiện của táo bón nghiêm trọng hoặc tắc ruột, một tình trạng cấp cứu. Nếu chó có triệu chứng đau bụng, căng tức, hoặc chỉ đi ngoài với lượng nhỏ phân lỏng có máu, hãy nhanh chóng đưa chó đến gặp bác sĩ thú y.
Tuyến hậu môn của chó nằm bên trong lớp cơ ở vị trí khoảng 4 giờ và 8 giờ xung quanh hậu môn. Các tuyến này tiết ra một chất có mùi hôi, thường được giải phóng khi chó đi tiêu. Tuy nhiên, chất tiết này có thể trở nên đặc, gây tắc nghẽn ống dẫn, dẫn đến áp lực và kích ứng, thậm chí có thể gây nhiễm trùng. Do đó, chủ nuôi nên thường xuyên làm sạch tuyến hậu môn của chó theo lịch trình để tránh các vấn đề về sức khỏe.
Chó không chỉ là loài động vật quen thuộc mà còn là người bạn đồng hành đáng tin cậy của con người. Việc hiểu rõ các đặc điểm hình thái và hành vi của chúng giúp chúng ta chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của chó một cách tốt nhất. Tại bệnh viện thú y Bằng Phạm, chúng tôi luôn cam kết cung cấp những kiến thức chính xác và dịch vụ y tế chất lượng nhằm đảm bảo rằng thú cưng của bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được sự tư vấn và chăm sóc chuyên nghiệp từ đội ngũ bác sĩ thú y giàu kinh nghiệm.
05 Thg 09
Kiến thức thú y
Dấu hiệu nhận biết về tình trạng lệch xương bánh chè ở chó
05/09/2025
04 Thg 09
Kiến thức thú y
Vì sao nên xét nghiệm máu trước khi triệt sản hay phẫu thuật cho chó mèo?
04/09/2025
04 Thg 09
Kiến thức thú y
Sai lầm thường gặp của chủ nuôi khi tiêm phòng cho chó mèo
04/09/2025
04 Thg 09
Kiến thức thú y
Tẩy giun cho chó mèo: Khi nào, tại sao và cách thực hiện đúng
04/09/2025
04 Thg 09
Kiến thức thú y
Vắc-xin cho chó mèo: Lịch tiêm phòng chuẩn và những điều cần lưu ý
04/09/2025